Gedreven door onze 2 meest sterke emoties
In onze vorige blog schreven we over schaamte. Waarbij er verschil zit tussen vrouwen en mannen. Excuses maken is voor mannen lastiger omdat een man het ervaart als de ander gelijk geven na eigen falen. Dit geeft een gevoel van schaamte. Dus als een man zich aangevallen voelt wil hij zich verdedigen. Feedback geven kan maken dat de ander zich minderwaardig voelt.
Het onderscheid tussen schaamte en schuld
Schaamte ontstaat wanneer je voelt niet te voldoen aan de voorwaarden, normen en waarden van de maatschappij, werk of relaties (eisen aan jezelf of eisen van anderen) of na een gemaakte fout die anderen duidelijk maken ten overstaan van anderen (ontmaskering). Je voelt je onwaardig en onvoldoende. Je serveert jezelf af voordat de ander het doet.
Schuld ontstaat als je je ergens verantwoordelijk voor voelt. Je hebt inderdaad een fout gemaakt maar voelt je als mens nog steeds een goed mens, je had immers geen slechte intentie, het is gewoon misgegaan. Een cruciaal verschil tussen het voelen van schaamte en schuld is dus de manier waarop je over jezelf denkt (zie deze video).
De cyclus van schaamte
Als mensen schaamte ervaren dan wordt onderstaand proces geactiveerd. Dit proces kan in enkele seconden plaatsvinden maar kan ook een langduriger proces zijn (of interne dialoog die continue actief is):
Voor mannen grijpt schaamte heviger in. Mogelijke reacties zijn:
- Ervaren zichzelf vaker als slachtoffer
- Defensief gedrag of geïrriteerd/agressief reageren
- Reageren met sarcasme
- Rancuneus & wrokkig reageren
- Weerstand tonen & discussie op inhoud aangaan
- Blaam en verwijt bij de ander leggen
- De ander berispen op de gegeven feedback
- De ander wijzen op iets wat zíj fout hebben gedaan
- Niet praten over eigen of andermans gevoelens
- Wijzen op de uitzondering van het verweten gedrag en dit aan voeren als het patroon van goed gedrag (geen eigenaarschap nemen maar tegenbewijs leveren)
- Gas lighting: verdraaien van de waarheid/feiten: “Dit heb je niet goed gezien, het klopt niet”, totale en herhaaldelijke ontkenning tot de ander het gaat geloven.
