De 7 vormen van rust

door | 1 nov 2025

Hoog in belasting

De mens is een bezig bijtje. Velen van ons voelen dat we pas ‘goed’ zijn als we effectief zijn geweest. Rust mag pas daarna komen. En de lat van hard werken ligt hoog, te hoog voor velen…

Verschillende soorten van rust

Recuperatie, herstel kun je op de volgende manieren inrichten:

  1. Fysieke rust: eet, slaap en inspanningscyclus: je lichaam geeft signaal: ik ben moe na lichamelijke inspanning (sport of in de tuin werken). In slaap komt het herstel-en groeihormoon somatotrophine vrij: het herstelt weefsel, onderhoud botten en spieren (je hart is ook een spier!). Kinderen maken het meer aan omdat ze in de groei zijn. Het hormoon neemt toe in onze diepe slaapfasen.
  2. Sensorische rust: dit gaat over je zintuigen die ons in staat brengen de wereld om ons heen waar te nemen: zien (ogen), horen (oren), ruiken (neus), proeven (tong) en voelen (huid) maar we hebben ook een evenwichtsorgaan, het proprioceptieve systeem (houding & beweginsgevoel) en het interoceptische systeem (je lijf voelen: heb ik honger, darmbewegingen, dorst of pijn). Een westers mens krijgt veel prikkels via beeldschermen, bewegende beelden/pop-ups/alert berichtjes, geluiden (piepjes van van allerlei techniek) etc.. Zet ze zoveel mogelijk uit en breng rust op je zintuigen. Vraag je ook eens af wel zintuig meer belast is bij jou.
  3. Emotionele rust: emotioneel zijn we ook geactiveerd: we kampen met eenzaamheid, sociale onveiligheid en spanning, stress/burn-out (wat zich uit in angstaanvallen en anxiety). Reguleren van onze gevoelens is nog niet zo makkelijk. Hoe breng je je gevoelens terug in rust; binnen je window of tolerance? Dit is de perfecte balans tussen apathisch of hoog gespannen: dus precies goed. Actief en in een goed humeur, meestal als je bij mensen bent die naar je luisteren zonder oordeel, je kan bij hen echt jezelf zijn en niet alert hoeft te zijn. Je journal kan dat ook zijn.
  4. Mentale rust: onze cognitie wordt de hele dag enorm belast, veel meer dan vorige generaties. We staan continue aan en moeten oplossingen bedenken voor zeer complexe vraagstukken. Mindfulness doorknipt deze stroom van piekeren en creëert gammagolven in de hersenen die een hoger bewustzijnsniveau en cognitieve verwerking stimuleren. Gammagolven zijn de snelste hersengolffrequentie (30-100 Hz). Journalling (we berichtten er al eens eerder over) ondersteunt dit proces ook.
  5. Creatieve rust: deze verhoudt zich tot de mentale en emotionele rust. Onder de douche en in Moeder Natuur komen de beste inginieuze ideeen naar boven. Je brein heeft deze ontspanning nodig om creatief en inspiratievol te kunnen zijn. Je kunt inspiratie nl. niet forceren. Gewoon zijn en je zelfs vervelen brengt daarna juist goede ideeen (heeft onderzoek uitgewezen bij kinderen- laat je kind zich dus maar rustig even vervelen, het heeft een functie).
  6. Sociale rust: je tijd is schaars en we verliezen veel tijd met reizen en forensen. Schiet jij soms in te veel de ander helpen en dienen? Dan moet (ja moet!) je meer rust nemen voor jezelf. En introverten nog wat meer dan extraverten of ambiverten (kunnen beide). Reflecteer: wie zijn de energieslurpers (zij praten vaak veel -of negatief, en zuigen aandacht) en wie de energiegevers? Maak bewuste keuzes waar je wel en niet wilt zijn. In onze hoog belaste agenda’s ontkom je er zo nu en dan niet aan maar omring je met lieve mensen waar de balans van geven en ontvangen klopt.
  7. Spirituele rust: Dit gaat over diep innerlijke rust in verbinding tot het grotere systemische geheel. Alles is met elkaar verbonden, ook al is dat niet altijd zichtbaar. Op welke plek vind jij zingeving die afgestemd is op jouw waarden? Word je nog gelukkig van de keuzes die je nam in het verleden? Is dit nog het juiste pad als je ware zelf? Met de juiste mensen? De mensen die om je heen verkeren brengen betekenis aan je leven en brengen diepgaande verbinding, mits het de juiste mensen zijn… Als je dit regelmatig doet verstilt het ego ook wat. Vaak is minder actie en meer reflectie beter dan méér doen.

Wil je het liever uitgelegd krijgen op een beeldscherm 😉 kijk dan hier. Dr Saundra Daltin-Smith legt uit in haar Tedtalk wat de echte reden is achter onze moeheid.

Erna van Lingen is een veelzijdige professional en auteur van blogs en artikelen die gaan over leven en werk in de breedste zin van het woord. Haar blogs creëert ze zelf, zonder ChatGPT of AI in te zetten. Ze zijn authentiek, creatief en uit het leven gegrepen. Erna traint, coacht, faciliteert en verzorgt ontwikkeltrajecten gericht op het aanboren van de kwaliteiten en talenten van het individu, het team en/of de organisatie. Samen met de ander onderzoekt ze waardevrij wat krachtig en helpend is en wat beter of anders kan. Samenwerken, waarderend kijken, openheid en verbindende en geweldloze communicatie kenmerken haar werkstijl.

U kunt haar bereiken via 06 53 706 242 of info@visiepoint.nl