Buikgevoel
Onze intuitie inzetten is in mindere mate een bron van informatie voor de meesten van ons. We volgen eigenlijk klakkeloos onze cognitie en IQ waarvan we dénken dat deze het beste is. Wetenschap heeft aangewezen dat onze pre-frontale cortex het trage pad is en onze amigdala ons daadwerkelijk en gevoelsmatig aanstuurt (het snelle pad van intuitieve impulsen).
Vertragen
Achteraf zijn we beter in staat te reflecteren op wat de ander nu zei/deed en hoe aanvallend of onveilig dit gedrag is. Observeren helpt maar het tempo is zo moordend hoog dat we weinig tijd nemen te onderzoeken wat er non-verbaal, in gedrag of gespreksmanouevres gebeurt. Manipulatieve mensen maken hier gebruik van om hun eigen doelen te behalen.
Richt je aandacht!
Gebruik 10% (of zelfs 5%) van je aandacht voor observeren van je eigen binnenwereld (wat voel ik nu? Wat denk ik nu? Wat vind ik van deze persoon of van de inhoud?) krijg je meer en essentiele informatie over een situatie of de ander. Zo reageer je op andere manieren en geef je het signaal : ik ben een persoon om rekening mee te houden!
Nuance & omvloerstheid
Hoe pareer je de ander als je voelt dat iets niet klopt? Streef ernaar de ander niet openlijk aan te vallen. Voor Nederlanders is dit nog niet zo gemakkelijk omdat we zo van eerlijkheid en duidelijkheid houden. Maar zwart-wit denken helpt nu niet. Dat voedt juist conflict en spanning. Onderstaande manieren zijn als een kiezeltje in de vijver maar met wel een duidelijk signaal!
Vijf manieren om te reageren bij een aanval
Hoe vertel je: ik zie wat je doet, ik heb je in de gaten, je taktiek werkt niet. Vaak schakelt de ander dan over op ander manipulatief gedrag wat je dan ook weer te benoemen hebt:
- Val stil: kijk de ander langzaam aan na zijn reactie, ZEG NIETS! Wacht met kracht!
- Herhaal précies wat de ander zei: “Dus je zegt nu dat…” daarna zeg je weer niets en wacht
- Vraag en vertraag: “Let (even goed) op… Weet je zéker [stilte] dat je dit wilt zeggen of trek je dit in?” De volgorde is esssentieel: je geeft de ander kans woorden terug te nemen en helpt hun brein het laatste te kiezen.
- Zeg dan: “Ik heb (sterk/duidelijk) het gevoel/idee dat er (nu/hier) iets niet klopt…“ en wacht op hun reactie (observeer!)
- Als laatste resort: sta op en loop weg: maar volg deze 2 stappen eerst na een heel duidelijke grensoverschrijdende aanval:
- Stap 1: val stil, maak duidelijk en indringend oogcontact
- Stap 2: zeg: “Ik ga hier op een later moment op terugkomen, ik stop nu hier het gesprek”, sta dan rustig op, pak je spullen en verlaat het gesprek met een knikje naar alle aanwezigen en de ruimte.
