(on)bewust en (on)bekwaam…
In 1954 benoemde Maslow voor het eerst de vier fasen welke we doorlopen in het ons eigen maken van nieuwe kennis, vaardigheden of competenties. We doorlopen de fasen van onbewust onbekwaam (niet bewust van een hiaat in kennis, niet bewust van het feit dat we iets niet beheersen). Dan volgt (vaak dankzij feedback of falen) het inzicht dat we iets moeten bijleren. Daarna gaan we oefenen (ons bewust bekwamen) en dan zijn we senior of expert en hoeven niet meer na de denken over de geleerde vaardigheid. Het lijkt als vanzelf te gaan en voelt natuurlijk aan. Begrijp me goed, deze vier leerfasen zijn nog steeds actueel en relevant. Ook vraagt iedere fasen een andere manier van aansturen of begeleiden (Situationeel Leidinggeven vertelt hier meer over).
Míjn vier leerfasen
Ik wil me niet scharen in de orde van Grootte van de heer Maslow maar zie vier andere leerfasen welke we doorlopen tijdens onze ontwikkeling, deze zijn:
Fase 1. observeren: het oog kijkt eerst van zich af en ontdekt hoe anderen het wel doen (of juist niet) en daar leren we van
Fase 2. ontwikkelverlegenheid: je ziet wel de kansen maar durft nog niet of het lukt op de een of andere manier nog niet, ook deze fase gaat voorbij
Fase 3. onhandigheid: ik ga het toepassen maar het gaat hakkelend, onhandig en onzeker (onze minst favoriete fase). Vaak zeggen mijn deelnemers: het moet wel natuurlijk gaan, niet te gemaakt anders ben ik het zelf niet. In het begin zijn we nu eenmaal onhandig en onnatuurlijk bezig. Heb vertrouwen, je raakt hier echt doorheen.
Fase 4. soepelheid en natuurlijkheid: de heerlijke fase van souplesse en er niet bij na hoeven denken. Je bent nu een stevige senior met deze vaardigheid op zak. Hoe heerlijk is deze fase!
Lieve mensen
Nieuws van mij: je móet de eerste drie fasen doorlopen voor het natuurlijk voelt én overkomt op anderen. Net als bij Maslow’s onbewuste bekwaamheid vraagt je nieuwe ingesleten vaardigheid regelmatig aandacht en oefening, anders gooit je brein het er gewoon weer uit. Zo kan ik bijvoorbeeld helaas niet meer motorrijden (ondanks een B-stempel op mijn rijbewijs) of op goud-ster niveau stijldansen. Dus blijf vooral oefenen.
Geef jezelf tijd, over vijf jaar als ik je weer tegenkom heb je dit vast “in da pocket” en ben je hieraan voorbij. Ga dus falen, goed falen, blijf oefenen en blijf leren. Ik weet dat je het kunt. Ik heb alle vertrouwen in je!